ژاپن فقط به نه سال تحصیلات اجباری نیاز دارد. سیستم آموزشی ژاپن از شش سال دوران ابتدایی، سه سال راهنمایی و سه سال دبیرستان تشکیل می‌شود.
دوران ابتدایی در ژاپن بسیار سازمان‌یافته اما در عین حال مفرح است و بر مسئولیت اجتماعی و فعالیت‌های گروهی تکیه دارد. دانش‌آموزان ابتدایی ژاپنی که می‌گویند از مدرسه لذت می‌برند از دانش‌آموزان ابتدایی امریکایی که از مدرسه رفتن لذت میبرند بسیار بیشترند. تحصیلات برای آنها تا دوران راهنمایی و دبیرستان که در طول آن مجبورند برای کنکور حفظ‌کردنی‌ها و مسائل ریاضی و علوم سخت و زیادی را متحمل شوند، مشکل نیست.

متوسط سال تحصیل برای افراد ۲۵ سال و بالاتر: 10.6 سال برای خانم‌ها و 10.8 سال برای آقایان (در مقایسه با 1.2 سال برای خانم‌ها و 3.5 سال برای آقایان در هند؛ 12.4 سال برای خانم‌ها و 12.2 سال برای آقایان در ایالات متحده امریکا) می‌باشد. 

ژاپنی‌ها برای شروع دوران تحصیل اهمیت بیشتری قائل هستند تا اتمام آن. وقتی کودکی وارد دبستان می‌شود جشن‌های بزرگی برای او می‌گیرند و هدایای گرانبهایی هم هدیه می‌کنند تا زمانیکه او از دبیرستان یا دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شود.

مدارس ژاپن خدمتکار ندارند زیرا دانش‌آموزان و کارکنان همه تمیزکاری را انجام می‌دهند. بچه‌های دبستانی، راهنمایی و دبیرستان همه راهروها، کلاس‌ها و حیاط مدرسه را بعد از ناهار و قبل از رفتن به خانه جارو کشیده و تمیز می‌کنند. آنها حتی پنجره‌ها و توالت‌ها را هم تمیز کرده و سطل‌های زباله را هم تخلیه می‌کنند.

غذاها معمولاً گوشت قرمز، سیب‌زمینی و سبزیجات؛ نودل مخلوط‌شده با آجیل و طالبی؛ برنج و کاری و سالاد و ترشی؛ سوشی به همراه سوپ و میوه می‌باشد. 

یونیفرم تابستان و زمستان دانش‌آموزان ژاپنی با هم متفاوت است. همانطور که انتظار می‌رود بچه‌ها سعی می‌کنند یونیفرم‌هایشان را به شکلی متفاوت بپوشند. دخترها معمولاً یقه بلوزهایشان را برمی‌گردانند یا دامن‌هایشان را بیش از حد بالا می‌کشند تا کوتاه‌‌تر شود. آنها معمولاً در کیف‌های خود لوازم آرایش دارند و بعد از تعطیلی مدرسه از آن استفاده می‌کنند. 

مدارس ژاپن قوانین خاصی برای بلندی ناخن و مدل مو دارند. استفاده از لوازم‌آرایش ممنوع بوده و بچه‌هایی که موهای بلند یا رنگ‌شده دارند معمولاً جریمه می‌شوند. 

معلمین کلاس را به چند گروه‌ تقسیم کرده و سرگروهی برای هر کدام تعیین می‌کند. تاکید بسیاری بر عملکرد هماهنگ گروه وجود دارد. اگر یکی از شاگردان کاری که به او محول شده را انجام ندهد یا طبق گروه رفتار نکند، بچه‌های دیگر اختیار دارند که به او برای همکاری فشار بیاورند. تحقیقات نشان داده است که دانش‌آموزان ژاپنی به طور متوسط حدود یک سوم زمان بیشتری به یادگیری در هر کلاس صرف می‌کنند تا دانش‌آموزان امریکایی.

انجمن‌های اولیا و مربیان در ژاپن تحت نظارت مدرسه تشکیل می‌شود و والدین معمولاً فعالیت زیادی در آن دارند. انجمن‌های اولیا و مربیان ژاپن از این لحاظ متفاوت است که مدرسه در ابتدای کار تا ۵۰ دلار از هر یک از والدین دریافت می‌کند و بعدها توقعی از آنها در امور مالی ندارد و بیشتر از آنها انتظار دارد که برای شرکت در جشن‌ها و مراسم‌ها وقت بگذارند.

بیشتر حس موفقیت مادران به دستاوردهای فرزندانشان در مدرسه بستگی دارد و او تلاش زیادی برای کمک به آنها می‌کند. درک جامعه از موفقیت یک زن بعنوان یک مادر  تا حد زیادی به عملکرد فرزندان او در مدرسه وابسته است.

بچه‌های دبستانی دو تا سه بار در هفته شدیداً درگیر هستند و دختران معمولاً در کلاس‌های باله، رقص و پیانو شرکت می‌کنند و پسرها معمولاً بیس‌بال یا کاراته کار می‌کنند. هم دختران ، هم پسران در کلاس‌های انگلیسی، خطاطی، حساب یا شنا شرکت می‌کنند. 

اما تا سال ۲۰۰۸ این میزان به ۶۰ درصد رسید و تقریباً نیمی از آنها از تلفن‌همراه خود برای فرستادن ۲۰ ایمیل یا بیشتر در روز استفاده می‌کردند اما ندرتاً از آن برای حرف زدن بهره می‌بردند و ۹۶ درصد از دانش‌آموزان دبیرستانی  از تلفن‌همراه استفاده می‌کنند که زمان استفاده آنها برای پسرها به طور متوسط ۹۲ دقیقه و دخترها ۱۲۴ دقیقه بوده است.