جان هالند در طبقه بندی خود شخصیت افراد را بر شش نوع تقسیم می نماید که عبارت از واقع بین ، معنوی ، اجتماعی ، قراردادی و سنتی ، تهوری ، و هنری می باشند .

این طبقه بندی کلی است و در جزء حدود 720 الگوی مختلف شخصیتی را شامل می شود . با بررسی تاریخچه زندگی و مشاهده رفتار فرد ، می توان غلبه یکی از این انواع شخصیتی بر سایر انواع را ملاحظه کرد . در عین حال ممکن است در عده ای نیز ترکیبی از هر شش نوع ویژگی شخصیتی فوق وجود داشته باشد .

هالند معتقد است با مشاهده دقیق رفتار انسان می توان دریافت که یکی از این شش نوع ویژگی شخصیتی نسبت به سایر انواع غلبه بیشتری دارد .

هر کدام از این انواع شخصیت ، دارای خصوصیاتی هستند که به شرح زیر قابل ذکر می باشند :
1. نوع واقع گرا 
 از خصوصیات افرادی که در این طبقه قرار می گیرند می توان جدیت در کار ، واقع بینی در امور ، مهارت های مکانیکی ، تفکر عملی ، قدرت جسمانی ، علاقه و هماهنگی در کارها را نام برد . فرد واقع بین چنانچه با مشکلاتی مواجه شود راه حلهای عملی برای مشکلات جستجو می کند . افراد واقع بین بیشتر به مشاغلی که به مهارت های فنی نیازمند است اشتغال می ورزند .
2. نوع جستجوگر
از خصوصیات بارز افرادی که در این طبقه قرار می گیرند می توان تفکر ، سازمان دهی ، و قدرت استدلال را نام برد . این طبقه از افراد روابط اجتماعی را زیاد دوست ندارند ، کمتر به تغییر رشته تحصیلی در دانشگاه می پردازند ، گاه به رویاپردازی در مورد پیشرفت های آینده خود مبادرت می ورزند و از انجام مشاغل پیچیده که نیاز به تفکر دارد لذت می برند . این افراد خلاق ، مستقل ، پیشرونده ، کمرو و محتاط می باشند .
3. نوع اجتماعی
 افراد این طبقه دارای رغبت های اجتماعی می باشند و نقش معلمی یا روان درمانگری را ترجیح می دهند . افراد نوع اجتماعی انسان هائی مسئول و بشردوست هستند و قراردادهای اجتماعی را می پذیرند . در ایجاد روابط انسانی مهارت دارند . در عین حال از حل عقلانی مسائل گریزانند و از کارهای بدنی و فعالیتهای سازمان یافته خوششان نمی آید .
4. نوع قراردادی 
 این عده احترام خاص برای حفظ قوانین و مقررات قائلند و بخوبی به کنترل خویش قادر می باشند . دوستدار نظم و ترتیب هستند ، از موقعیت های پیچیده گریزانند و به فعالیت های جسمانی و اجتماعی تن در نمی دهند .
5 . نوع متهور 
 افراد نوع تهوری در گویائی بسیار مهارت دارند ، ماجراجو هستند ، اجتماعی می باشند ، و در فعالیت هایشان نقش غالبی را برعهده می گیرند . در جستجوی قدرت و موقعیت هستند و می کوشند تا رهبر شوند و در امور مالی و تجارتی و نظایر آنها مهارت کسب کنند .
6 . نوع هنری
افراد این طبقه در شناسائی و بیان خصوصیات خود مهارت دارند . روابط حسنه ای با دیگران برقرار می سازند ، از نظم و ترتیب بدورند ، در روابط خود با دیگران حساسند ، کمتر به کنترل خود می پردازند، و به سادگی در مورد عواطف و احساسات خود صحبت و گفتگو می نمایند این عده به صفات زنانه بیش از صفات مردانه گرایش دارند و به مبارزه با مشکلات محیطی از طریق ارائه آثار هنری اقدام می نمایند .
به نظر هالند با توجه به شش نوع شخصیت مختلف ، شش نوع محیط شغلی نیز وجود دارد . به گفتۀ معروف کبوتر با کبوتر باز با باز ، کن همجنس با همجنس پرواز هر کدام از انواع شخصیت به محیطی نیاز دارد که موافق و سازگار با خصوصیات آن باشد و نهایت امکان رشد را برای آن نوع شخصیت فراهم آورد .

به عبارت دیگر ، هر فرد در جستجوی محیطی است که بتواند از مهارت ها و توانائی های خود حداکثر استفاده را بنماید و به موفقیت و نیز رضایت شغلی مورد قبولی نایل شود .

اکنون توضیحات بیشتری از این 6 تیپ شخصیتی ارائه می نماییم :
تیپ واقع گرا
تجربیات و وراثت خاص یک فرد واقع گرا به رجحان فعالیتهایی منجر می شود که پیامد آن سروکار داشتن آشکار ، مرتب یا منظم با اشیاء ، ابزار، ماشینها و حیوانات و اجتناب از فعالیتهای آموزشی و یا درمانی است .
این تمایلات رفتاری به نوبه خود منتهی به اکتساب صلاحیتهای عملی ، مکامنیکی ، کشاورزی ، الکتریکی و فنی و به کمبودی در صلاحیتهای اجتماعی و تربیتی می شود .
رشد این الگوی فعالیتها ، صلاحیتها و علایق واقع گرایانه فردی را به وجود می آورد که رفتار های زیر را از خود نشان می دهد :
1- مشاغل یا موقعیت های واقع گرایانه ای مانند مهندسی برق را ترجیح می دهد که در آنها موقعیتها بتواند فعالیتهای ترجیحی خود را انجام دهد و از فعالیتهایی که مقتضی مشاغل اجتماعی است ، دوری کند .
2- برای حل مشکلاتی که در کار و محیطهای دیگر وجود دارد از صلاحیتهای واقع گرایانه استفاده می کند .
3- خود را فردی دارای تواناییهای ورزشی و مکانیکی و فاقد توانایی در ارتباط انسانی می پندارد .
4- برای اشیای عینی و خصوصیانت شخصی قابل لمس - پول ، قدرت ، مقام ارزش قایل می شود .


از آنجا که شخص واقع گرا دارای این رجحانها ، صلاحیتها ، خود ادراکی هاو ارزشهاست ، این فرد واقع گرا مستعد ویژگی هایزیر است :
غیر اجتماعی  مادی  خود - محور
همرنگ  طبیعی  انعطاف ناپذیر
رک  بهنجار  صرفه جو
اصیل  مصر  غیر شهودی
سرسخت  اهل عمل  بی پیرایه

 تیپ جستجو گر
  تجربیات و وراثت خاص یک فرد جستجوگر به رجحان فعالیتهایی منجر می شود که پیامد آن بررسی خلاق مشاهده ای ، نمادی و منظم پدیده های فیزیکی ، زیست شناختی و فرهنگی به منظور فهم و کنترل این پدیده ها ، و اجتناب از فعالیتهای ترغیبی ؛ اجتماعی و تکراری است .

این تمایلات رفتاری به نوبه خود منتهی به اکتساب صلاحیتهای علمی و محاسباتی و کمبودی در قابلیتهای ترغیب کننده می شود .
رشد این الگوی فعالیتها ؛ صلاحیتها ؛ و علایق جستجوگرانه فردی را به وجود می آورد که رفتار های زیر را از خود نشان می دهد :
1- مشاغل یا موقعیتهای جستجوگرانه راترجیح می دهد تا در آن موقعیتها بتواند به فعالیتهای مرجح مبادرت ورزد و از فعالیتهایی که مقتضی مشاغل متهورانه است دوری کند .
2- برای حل مشکلاتی که در کار و محیطهای دیگر وجود دارد از صلاحیتهای جستجوگرانه استفاده می کند .
3- خود را فردی محقق ،روشنفکر ، دارای تواناییهای علمی و ریاضی ؛ و فاقد توانایی رهبری می پندارد .
4- برای علم ارزش قائل می شود .
از آنجا که شخص جستجو گر دارای این رجحانها ، صلاحیتها ، خود اداركی ها ، و ارزشهاست ، این فرد جستجوگر مستعد ویژگی های زیر است :
تحلیل گر مستقل منطقی
هشیار روشنفكر خوددار
منتقد درون نگر كناره گیر
پیچیده بدبین  فروتن
كنجكاو دقیق غیر محبوب

 تیپ هنری
تجربیات و وارثت خاص یك فرد هنری به رجحان فعالیتهای منجر می شود كه پیامد آن فعالیتهای پیچیده ، آزاد و غیر منظم كه شامل سر و كار داشتن با مواد فیزیكی ، كلامی یا انسانی برای خلق اشكال یا محصولات هنری و نوع بیزاری از فعالیتهای آشكار ، سازمان یافته و مرتب است . این تمایلات رفتاری به نوبه خود ، منتهی به اكتساب صلاحیتهای هنری - زبان ، موسیقی ، نمایش ، نویسندگی - و كمبودی در صلاحیتهای نظام تجاری یا اداری می شود .
رشد این الگوی فعالیتها ، صلاحیتها و علایق هنری فردی را به وجود می آورد كه رفتارهای زیر را از خود نشان می دهد .
• 1. مشاغل یا موقعیتهای هنریی را ترجیح می دهد كه در آن موقعیتها بتواند به فعالیتهای مرجع مبادرت ورزد و از فعالیتهایی ه مقتضی مشاغل یا موقعیتهای قراردادی است دوری كند .
• 2. برای حل مشكلاتی كه در كار و محیطهای دیگر وجود دارد از صلاحیتهای هنری استفاده می كند .
• 3. خود را فردی مبتكر ، ابراز گر ، شهودی ، سازش ناپذیر ، درون نگر ، مستقل ، نامنظم ، دارای توانایی در زمینه های هنری ، موسیقی ، بازیگری ، نویسندگی و گویندگی می پندارد .
• 4. برای كیفیات مربوط به زیباشناسی ارزش قائل می شود .
از آنجا که شخص هنری دارای این رجحانها ، صلاحیتها ، خود اداركی ها ، و ارزشهاست ، این فرد هنری مستعد ویژگی های زیر است : 
مبهم خیالپرداز شهودی
بی نظم غیر عملی سازش ناپذیر
عاطفی خود انگیخته مبتكر
ابرازگر مستقل حساس
آرمانگرا درون نگر آزادمنش

 تیپ اجتماعی
تجربیات و وارثت خاص یك فرد اجتماعی به رجحان فعالیتهای منجر می شود كه پیامد آن اداره كردن دیگران به منظور آگاهاندن ، تعلیم ، رشد ، درمان یا راهنمایی آنان و اجتناب از فعالیتهای صریح ف مرتب ، سازمان یافته است كه به مواد ، ابزار یا ماشینها مربوط باشد . این تمایلات رفتاری به نوبه خود منتهی به اكتساب صلاحیتهای روابط انسانی مانند صلاحیتهای میان فردی و اموزشی و كمبودی در صلاحیتهای دستی و فنی شود .
رشد این الگوی فعالیتها ، صلاحیتها و علایق اجتماعی فردی را به وجود می آورد كه رفتارهای زیر را از خود نشان می دهد .
• 1. مشاغل یا موقعیتهای هنریی را ترجیح می دهد كه در آن موقعیتها بتواند به انجام فعالیتهای مرجح مبادرت ورزد و از فعالیتهای كه مقتضی مشاغل یا موفقیتهای واقع گرایانه است دوری كند .
• 2. برای حل مشكلاتی كه در كار و محیطهای دیگر وجود دارد از صلاحیتهای متهورانه استفاده می كند .
• 3. خود را فردی پرخاشگر ، محبوب ، مطمئن به خود ، معاشرتی ، دارای توانایی رهبری ، سخن گفتن و فاقد توانایی علمی می پندارد .
• 4. برای پیشرفت اقتصادی و سیاسی ارزش قائل می شود .
از آنجا که شخص متهور دارای این رجحانها ، صلاحیتها ، خود اداركی ها ، و ارزشهاست ، این فرد متهور مستعد ویژگی های زیر است : 
مسلط امدادگر مسئول
اهل همكاری آرمان گرا معاشرتی
صبور تلقینی مبادی آداب
رفیق مهربان فهمیده
سخاوتمند مشوق صمیمی

 تیپ متهور
تجربیات و وارثت خاص یك فرد متهور به رجحان فعالیتهای منجر می شود كه پیامد آن اداره كردن دیگران برای تحصیل اهداف سازمان یا به دست آوردن درآمد اقتصادی ؛ و بیزاری نسبت به فعالیتهای مشاهده ای ، نمادی و سازمان یافته است این تمایلات رفتاری به نوبه خود منتهی به اكتساب صلاحیتهای رهبری ،میان فردی ، تشویق و كمبودی در صلاحیتهای علمی می شود .
رشد این الگوی فعالیتها ، صلاحیتها و علایق متهورانه فردی را به وجود می آورد كه رفتارهای زیر را از خود نشان می دهد .
• 1. مشاغل یا موقعیتهای متهورانه را ترجیح می دهد كه در آن موقعیتها بتواند به فعالیتهای مرجع مبادرت ورزد و از فعالیتهایی مقتضی مشاغل یا موقعیتهای قراردادی است دوری كند .
• 2. برای حل مشكلاتی كه در كار و محیطهای دیگر وجود دارد از صلاحیتهای هنری استفاده می كند .
• 3. خود را فردی مبتكر ، ابراز گر ، شهودی ، سازش ناپذیر ، درون نگر ، مستقل ، نامنظم ، دارای توانایی در زمینه های هنری ، موسیقی ، بازیگری ، نویسندگی و گویندگی می پندارد .
• 4. برای كیفیات مربوط به زیباشناسی ارزش قائل می شود .
از آنجا که شخص هنری دارای این رجحانها ، صلاحیتها ، خود اداركی ها ، و ارزشهاست ، این فرد جستجوگر مستعد ویژگی های زیر است :
زیاده طلب با انرژی عشوه گر
ماجراجو خودنما خوش بین
خوشخو هیجان مطمئن به خود
جاه طلب طلب معاشرتی
سلطه جو برون نگر پرحرف

تیپ قراردادی
تجربیات و وارثت خاص یك فرد قراردادی به رجحان فعالیتهای منجر می شود كه پیامد آن ترجیح فعالیتهای ساده ، مرتب ، سر و كار داشتن منظم با داده ها ، مانند نگهداری پرونده ها ، بایگانی مطالب ، تكثیر مطالب ، تنظیم اطلاعات نوشتاری و عددی بر طبق نقشه تعیین شده ، به كار انداختن ماشینهای اداری و پردازش داده ها برای كسب اهداف سازمانی یا اقتصادی و بیزاری از فعالیتهای مبهم ، آزاد ، جستجوگرانه یا سازمان نایافته است . این تمایلات رفتاری به نوبه خود منتهی به اكتساب صلاحیتهای اداری ، محاسباتی ، نظم تجاری و كمبودی در صلاحیتهای هنری می شود . 
رشد این الگوی فعالیتها ، صلاحیتها و علایق قراردادی فردی را به وجود می آورد كه رفتارهای زیر را از خود نشان می دهد .
• 1. مشاغل یا موقعیتهای قراردادی را ترجیح می دهد كه در آن موقعیتها بتواند به فعالیتهای مرجع مبادرت ورزد و از فعالیتهایی مقتضی مشاغل یا موقعیتهای هنری است دوری كند .
• 2. برای حل مشكلاتی كه در كار و محیطهای دیگر وجود دارد از صلاحیتهای قراردادی استفاده می كند .
• 3. خود را فردی همرنگ ، منظم و دارای توانایی دفتری و حسابداری می پندارد .
• 4. برای پیشرفت بازرگانی و اقتصادی ارزش قائل می شود .
از آنجا که شخص قراردادی دارای این رجحانها ، صلاحیتها ، خود اداركی ها ، و ارزشهاست ، این فرد جستجوگر مستعد ویژگی های زیر است :
محتاط انعطاف ناپذیر پیگیر
همرنگ خوددار اهل عمل
وظیفه شناس اصولی دور اندیش
مدافع مطیع صرفه جو
كار آمد منظم فاقد تخیل