صنعت چاپ در طي دهههاي اخير با رشد و گسترش روزافزوني روبرو بوده است؛ بويژه در طول دهه 80 كه انقلاب چاپ الكترونيك، موج شديدي در ديجيتالي كردن فرآيندهاي صنعت چاپ ايجاد كرد.
در واقع ديجيتالي شدن هنرهاي گرافيكي، پتانسيلهاي بيشتري را در صنعت چاپ نمايان ساخته است. نوآوريهاي جديد و مهم در عرصه فنآوري ديجيتال، باعث كوتاه شدن مسير انتقال و تكامل صنعت چاپ از مهارتهاي اوليه و فعلي آن به سوي فنآوريهاي جديد شده است.
سيستمهاي چاپ ديجيتالي، دستگاههاي چاپ با قابليت چاپ مستقيم تصاوير، فنآوري چاپ غيرضربهاي، چاپ در زمان نياز و ...، همگي نشان دهنده تجهيزات و امكانات جديد و بازارهاي جديد صنعت چاپ است. از همينرو امروزه صنعت چاپ را نميتوان همچون گذشته به روش استاد و شاگردي فرا گرفت و لازم است مدير يك چاپخانه يا ناظر چاپ، اين صنعت مهم و حياتي را كه هم جنبه فني و هم جنبه هنري دارد، به صورت آكادميك بياموزد
.وزارت علوم، تحقيقات و فناوري بر پايه همين نياز، در سال گذشته، رشته چاپ را به عنوان يكي از رشتههاي گروه آزمايشي هنر در دانشگاه هنر ارائه كرد.در رشته چاپ، دانشجويان با سه مرحله پيش از چاپ، چاپ و پس از چاپ آشنا ميشوند و در نهايت ميتوانند يك محتواي گرافيكي يا بصري را بر روي يك محصول فيزيكي پياده سازند.
به عبارت ديگر، فارغالتحصيل اين رشته در مرحله قبل از چاپ؛ يعني مرحلهاي كه طراح آماده چاپ ميشود، با طراح همكاري ميكند تا طرحي مناسب براي چاپ ارائه دهد؛ زيرا برخي از اوقات يك گرافيست، طرحي را ارائه ميدهد كه روي كاغذ يا كامپيوتر بسيار جالب است، امّا پيادهسازي آن يا عملي نيست يا مقرون به صرفه نميباشد و يا در زمان كوتاه موردنظرِ مشتري، امكانپذير نيست.
دانشآموخته اين رشته در مرحله چاپ نيز ميداند كه چگونه پارامترهاي مختلف را رعايت كند تا قدم به قدم كار با كيفيت مطلوب توليد شود و ضمن رعايت كيفيت و راندمان بالا، زمان آمادهسازي كاهش يافته و از ضايعات جلوگيري گردد و با كمترين هزينه به نيازهاي متنوع مشتريان پاسخ داده شود. موقعيت شغلي رشته چاپ: فارغالتحصيل اين رشته در مرحله پس از چاپ نيز به مجموعه فعاليتهاي متنوع اين مرحله از جمله ورني زني، سلفون كشي، دايكات، برش، قالبسازي، طلاكوبي و مواد مصرفي آنها مديريت و نظارت دارد. تواناييهاي لازم : در تمام كشورهاي دنيا، دپارتمانهاي چاپ در دانشكدههاي هنري قرار دارد؛ زيرا آنچه دانشجويان در رشته چاپ ميآموزند، ساخت ماشينآلات چاپ نيست كه در دانشكدههاي فني آموزش داده شود.
كارشناس چاپ ميآموزد كه چگونه فرآيند توليد يك كار چاپي از مرحله قبل از چاپ؛ يعني مرحلهاي كه طرح مشخص ميشود تا مرحله پايان چاپ و هنگامي كه كار براي توزيع آماده ميشود، بخوبي انجام گيرد؛ كاري كه نياز به آشنايي با طراحي و گرافيك دارد؛ يعني مدير يك چاپخانه هنگامي كه يك طرح به او ارائه ميشود، بايد بتواند طرح را درك كرده و با آن ارتباط برقرار كند.
به عبارت ديگر، فارغالتحصيل اين رشته بايد با فارغالتحصيلان ساير رشتههاي هنري زبان مشترك داشته باشد. اما اين به معناي آن نيست كه چاپ يك رشته هنري است. چاپ مجموعهاي از هنر و صنعت است و دانشجويان هر پنج گروه آزمايشي در صورت علاقهمندي به فرآيند چاپ و داشتن يك پايه هنري ميتوانند در اين رشته موفق شوند.
پوریا بابایی
|