|
سلطان معرفت یاعلی ابن موسی الرضا(ع) :: احادیث صله رحم | ||||||
|
وضعیت آب و هوا
|
احادیث صله رحم  صله به معنای وصل است، و در اصطلاح به احسان و اظهار عطوفت و رعایت حال دیگران گفته می‌شود. رحِم به معنی جایگاه اولاد است و در اصطلاح به مادر گفته می‌شود. و صله رحم یعنی رسیدگی و احسان به افرادی که با انسان، مادرِ مشترک داشته باشند؛ مانند عمو، عمّه، دایی، خاله و فرزندان آنها. صله رحم از دستورات عام و پرمنفعت اسلام است و کنیه های خانوادگی را از بین می‌برد: امام صادق علیه السلام فرمود:«صله رحم کن، حتی اگر با دادن یک لیوان آب به نزدیکانت باشد. بهترین صله رحم بازداشتن خویش است از آزار آنها.» حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود:«صله رحم کنید حتی اگر به سلام‌کردن باشد.» امام حسین علیه السلام فرمود:«هر کس می‌خواهد اجلش به تأخیر بیفتد و روزی‌اش زیاد شود، صله رحم کند.» رسول خدا صلی الله علیه وآله سلم فرمود:«مردی فقط از عمرش سه سال مانده ولی صله رحم می‌کند و خداوند سی سال به عمرش اضافه می‌کند؛ و مردی از عمرش سی سال مانده اما قطع رحم می‌کند و خداوند سه سال او را زنده نگه می دارد. بحمدالله مایشاء و یثبت وعنده ام الکتاب (سوره رعد آیه 39) (خداوند هر چه را که بخواهد محو می کند و هر چه را بخواهد، ثابت می‌گرداند؛ و در نزد اوست حقیقت کتاب.)» و نیز فرمود:«نیکی به پدر و مادر و صله رحم حساب روز قیامت را آسان می‌گرداند.» و نیز فرمود:«ای میسّر! گمان می‌کنم تو زیاد به اقوامت رسیدگی می‌کنی.» میسّر گفت:«بله. من وقتی در بازار کار می‌کردم و دو درهم مزد می‌گرفتم، یک درهم آن را به عمّه‌ام می‌دادم و یک درهمش را به خاله‌ام.» امام فرمود:«به خدا قسم اجل تو دو بار فرا رسید ولی هر بار تأخیر افتاد.» قطع رحم: قطع رحم به معنای رسیدگی نکردن و محبت نداشتن نسبت به نزدیکان است و امر بسیار ناپسندی به شمار می‌رود، به طوری که در روایات چنین آمده است:«اگر نزدیکان شما ارتباط خود را با شما قطع کردند، شما وصل کنید؛ زیرا گناه قاطع رحم بسیار عظیم است.» امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود:«صله کنید با ارحام خود، گرچه آنها با شما قطع کرده باشند.» رسول خدا فرمود:«جبرئیل علیه السلام به من خبر داد که بوی بهشت، از فاصله هزار سال راه شنیده می‌شود ولی عاق والدین و قاطع رحم و مرد سالخورده زناکار آن را نخواهند شنید- (یعنی به این اندازه از بهشت دورند).» 9- کنیز امام صادق علیه السلام می گوید:«امام در بستر بیماری و شهادت افتاده بود و گاهی از هوش می‌رفت. یک بار که به هوش آمد، فرمود به حسین بن علی بن علی - که پسر عموی پدر امام بود- هفتار دینار بدهید و به فلانی، فلان مقدار و به فلانی، فلان مقدار بدهید. به امام عرض کردم:«آیا به مردی بخشش می‌کنید که می‌خواست شما را به قتل برساند؟» امام فرمود:«آیا می‌خواهی من از آنها نباشم که خداوند توصیف کرده است:« و کسانی که بنا به امر خدا صله می کند و از پروردگارشان میترسند و از بدی حساب بیمناکند.» بله خداوند بهشت را آفرید و آن را خوشبو ساخت و بوی بهشت تا هزار سال راه می‌رود ولی عاق والدین و قاطع رحم آن بو را نمی‌شنوند.» در روایت است که «اگر برای نیکی به پدر و مادرت مجبور باشی راهی به درازای دو سال را بپیمایی، برو و این نیکی را انجام ده، و برای صله رحم هم تا یک سال راه را طی کن!» شخصی به رسول خدا عرض کرد:«من اقوامی دارم که به آنها احسان می‌کنم ولی آنها مرا اذیّت می‌کنند. می خواهم دیگر کاری به آنها نداشته باشم.» امام فرمود:«در این صورت خداوند همه شما را رها می کند.» عرض کرد:«پس چه کنم؟» امام فرمود:«به آن کس که تو را محروم ساخته بخشش کن و با آن کس که از تو قطع کرده بپیوند و آن را که به تو ظلم کرده، ببخش. و اگر چنین کنی خداوند پشتیبان تو خواهد بود.» رسول خدا فرمود:«آیا می‌خواهید بگویم بهترین اخلاق دنیا و آخرت چیست؟» گفتند:«بله یا رسول الله!» فرمود:«اخلاق کسی است که با آن کس که از او بریده آشتی کند، و به آن کس که او را محروم کرده ببخشد، و آن را که بر او ستم کرده ببخشاید. و هر کس بخواهد مرگش به عقب بیفتد و روزی اش فراوان شود، باید تقوای الهی را پیشه سازد و صله رحم کند.» به رسول خدا عرض کردند:« بهترین صدقه کدام است؟» فرمود:«صدقه به خویشاوندی که دشمنی شما را در دل داشته باشد. پس صله رحم به خویشان، عام است و حتی بدخواهان را نیز شامل می‌شود.» البته مواردی هم وجود دارد که قطع رحم اجازه داده شده است: مواردی که ارتباط فامیلی با انسان کافر و مشرک یا منافق موجب تأثیرپذیری انسان و افتادن به وادی خطرناک کفر و شرک و انحراف می گردد. مواردی که رفت و آمد با فامیل آلوده و گنهکار موجب تایید اعمال وی در دید دیگران و جذب سایرین به وادی گناه می‌شود. با این حال، قطع رحم غلط است و در این موارد به حداقل رابطه باید کفایت کرد، نه قطع کلی؛ مثلاً یک احوالپرسی تلفنی سالیانه ضرری ندارد فلسفه صله رحم چیست؟
سلام روى مسأله وحدت و انسجام خیلى سرمایهگذارى مىکند به همین جهت وحدت را چند مرحلهاى کرده است، مرحله اوّل وحدت در خانواده و مرحله دوم وحدت در بین فامیل‌ها و مرحله بعد وحدت در کل مؤمنان و جامعه اسلامى است. چرا که همیشه براى اصلاح، تقویت و پیشرفت جامعه، وحدت، از ضروریّات است؛ و با پیشرفت و تقویت تمام واحدهاى کوچک، اجتماع عظیم، خود به خود اصلاح خواهد شد. وحدت هزینه زیادى لازم دارد، در صورتى که تفرقه با یک سوء ظن حاصل مىشود
رحم چه کسانی هستند؟ صله یعنی چه؟
مصداق صله رحم چیست؟ رحم کیانند؟ صله چیست؟ و فلسفهاش کدام است؟ بیشتر مردم صله رحم را مستحب مىدانند و حال آنکه صله رحم یکى از واجبات و قطع رحم یکى از گناهان کبیره است.
ظاهر رحم که در روایات آمده، تمام ارحام را شامل مىشود و دلیلى نداریم که فقط طبقه اوّل ارث، داخل ارحام باشد و طبقات دیگر داخل نباشد، منتها چگونگى صله مختلف است یعنى صلهاى که درباره درجه اوّل مثل پدر، مادر و فرزند است، غیر از آن صلهاى است که درباره وابستگان درجه دوم است.
صله چیست؟ صله یک معناى عرفى دارد که داشتن نوعى رابطه است که این رابطه مختلف است، گاهى رابطه به این است که زندگى پدر و مادرى را که در مضیقه هستند تأمین کند، (وجوب نفقه مصداق صله رحم است) و گاهى وجوب نفقه نیست، بلکه خبر داشتن از بیماران آنها و کمک کردن به گرفتاری‌‌ها و مشکلات آنها در حد توان، مصداق صله است، و گاهى با یک سلام، صله رحم صورت مىگیرد، به عبارت دیگر طورى باشد که او را بیگانه ندانند.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: پیوند با خویشاوندان شهرها را آباد مىسازد، و بر عمرها مىافزاید، هر چند انجام‌دهندگان آن از نیکان نباشند.
قال رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه و آله: «صِلُوا ارْحامَکُمْ وَ لَوْ بِالسَّلامِ».
حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله فرمودند: «صله ارحام خود کنید حتى اینکه سلام کردن باشد».
فواید صلح رحم :
زیاد شدن عمر انسان : یکی از فواید دنیوی صله رحم این است که خداوند به خاطر این کار، عمر انسان را زیاد می‌کند و دچار مرگ ناگهانی نمی‌شود. از محمد عبیدالله روایت شده که حضرت رضا(ع) می‌فرمایند: «مردی از عمرش ۳ سال مانده بود. وی صله رحم می‌کند و خداوند آن را به سی سال تبدیل می‌کند، که خداوند هر چه خواهد می‌کند. دفع بلا و زیاد شدن دارایی :
اگر بخواهیم از بلاهای فردی و اجتماعی در امان باشیم و در تیررس انواع بلاها قرار نگیریم یکی از بهترین راه‌ها همان صله رحم است. حضرت امام باقر(ع) می‌فرمایند: «صله رحم اعمال را پاک، اموال را بسیار، بلاها را بر طرف می‌کند و حساب را آسان کرده و اجل را عقب می‌اندازد. نیکویی اخلاق و پاکی جان : صله رحم باعث از بین رفتن کینه‌ها می‌گردد. چرا که از نزدیک هم‌دیگر را می‌بینیم و حس می‌کنیم و با هم رابطه برقرار می‌کنیم و این ارتباط، رفتارمان را نیکو جلوه می‌دهد و در سخن گفتن‌هاست که گره‌های سوءظن و کینه باز می‌شود و جایش را صفا و صمیمیت پر می‌کند. حضرت امام صادق(ع) می‌فرمایند: «صله رحم اخلاق را نیکو، دست را بخشنده، جان را پاکیزه، روزی را افزون کرده و اجل را عقب می‌اندازد.» مرگ نیکو و راحتی حساب : اگر انسان بخواهد با نیکویی و خوبی از دنیا برود یکی از راه‌هایش صله رحم است. چرا که صله رحم انسان را از انواع بد مردن و دچار شدن به انواع بیماری‌های خطرناک و مرگ ناگهانی نجات می‌دهد و باعث می‌شود تا انسان در آخرت هم حسابش راحت باشد.
امام صادق (ع) می‌فرمایند: «صله رحم، حساب‌رسی را در قیامت آسان می‌کند و انسان را از بد مردن باز می‌دارد عواقب ترک صله رحم :
لعنت پیامبر (ص)
شقاوت از این بیشتر که پیامبر مهربانی‌ها کسی را لعن کند و کسی که مورد لعن پیامبر واقع شود قطعاً از رحمت الهی بی‌نصیب خواهد ماند. رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «ملعون است، ملعون است کسی که قطع رحم کند» خشم خداوند :
«فردی محضر پیامبر اکرم(ص) آمد و پرسید: مبغوض‌ترین عمل‌ها نزد خداوند کدام است؟ حضرت فرمود: مشرک بودن به خداوند. آن مرد پرسید: بعد از آن کدام عمل است؟ حضرت جواب دادند: کسی که با خویشاوندن خویش قطع رابطه کند...» این روایت هشدار بزرگی است برای کسانی که با خویشاوندانش قطع رابطه کردند. احساس نکردن بوی بهشت : هر کس قطع رحم کند علاوه بر آنکه داخل بهشت نمی‌شود، حتی بویش را نیز احساس نمی‌کند و این یکی از بزرگ‌ترین خطرهاست که انسان را تهدید می‌کند. امام صادق(ع) می‌فرمایند: «خداوند بهشت را آفرید، آن‌گاه آن را پاکیزه کرد و بویش را معطر کرد و همانا بوی بهشت از فاصله دو هزار سال به مشام می رسد و کسی عاق والدین و قاطع رحم باشد، بوی بهشت را احساس نمی‌کند» احادیث درباره صله رحم
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلصَّدَقَةُ عَلى وَجهِها وَاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَينِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً وَتَزيدُ فِى العُمرِ وَ تَقى مَصارِعَ السُّوءِ؛
صدقه بجا و نيكوكارى و نيكى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوشبختى تبديل و عمر را زياد و از مرگ بد جلوگيرى مى كند. نهج الفصاحه ص549 ، ح 1869
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلصَّدَقَةُ بِعَشرَةٍ وَالقَرضُ بِثَمانِيَةَ عَشرَةَ وَصِلَةُ الاِخوانِ بِعِشرينَ وَصِلَةُ الرَّحِمِ بِاَربَعَةٍ وَعِشرينَ؛
صدقه دادن ده حسنه، قرض دادن هجده حسنه، رابطه با برادران (دينى) بيست حسنه و صله رحم بيست و چهار حسنه دارد. كافى(ط-الاسلامیه) ج4، ص10
امام على عليه السلام :
صِلَةُ الرَّحِمِ توجِبُ المَحَبَّةَ وَتَكبِتُ العَدُوَّ؛
صله رحم محبّت آور است و دشمن را خوار مى گرداند.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج4، ص209، ح5825
امام على عليه السلام :
كَفِّروا ذُنوبَكُم وَتَحَبَّبوا اِلى رَبِّكُم بِالصَّدَقَةِ وَصِلَةِ الرَّحِمِ؛
با صدقه و صله رحم گناهان خود را پاك كنيد و خود را محبوب پروردگارتان گردانيد. شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج4، ص635، ح7258
امام على عليه السلام :
صِلَةُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَتَدفَعُ النِّقَمَ؛
صله رحم نعمت ها را فراوان مى كند و سختى ها را از بين مى برد.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج4، ص204، ح5836
امام على عليه السلام :
زَكوةُ اليَسارِ بِرُّ الجيرانِ وَ صِلَةُ الاَرحامِ؛
زكاتِ رفاه، نيكى با همسايگان و صله رحم است. شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج4، ص106، ح5453
امام باقر عليه السلام :
اِنَّ اَعجَلَ الخَيرِ ثَوابا صِلَةُ الرَّحِمِ؛
ثواب صله رحم سريع تر از هر كار خيرى به صاحبش مى رسد. كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص152
امام باقر عليه السلام
صِلَةُ الاَرحامِ تُزكى اَلاَعمالَ و َتُنمى اَلاَموالَ و َتَدفَعُ اَلبَلوى وَ تُيَسِّرَ الحِسابَ و َتُنسِئُ فِى الاَجَلِ؛
صله رحم اعمال را پاكيزه، اموال را بسيار، بلا را دفع، حساب (قيامت) را آسان مى كند و مرگ را به تأخير مى اندازد. کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص150 - تحف العقول، ص 299
امام صادق عليه السلام :
اِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ وَالبِرَّ لَيُهَوِّنانِ الحِسابَ وَيَعصِمانِ مِنَ الذُّنوبِ؛
صله رحم و نيكى، حساب (قيامت) را آسان مى كند و از گناهان جلوگيرى مى نمايد. کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص157 - تحف العقول ص 376
امام صادق عليه السلام :
صِلَةُ الارحامِ تُحَسِّنُ الخُلُقَ وَ تُسمِحُ الكَفَّ و َتُطيبُ النَّفسَ وَ تَزيدُ فِى الرِّزقِ و َتُنسِئُ فِى الاَجَلِ؛
صله رحم اخلاق را خوب، دست را بخشنده، جان را پاكيزه، روزى را زياد مى كند و مرگ را به تأخير مى اندازد. كافى(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص151
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلصَّدَقَةُ بِعَشرَةٍ وَ القَرضُ بِثَمانِيَةَ عَشرَ وَ صِلَةُ الاِخوانِ بِعِشرينَ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ بِاَربَعَةٍ وَ عِشرينَ؛
صدقه دادن، ده حسنه، قرض دادن، هجده حسنه، رابطه با برادران [دينى ]، بيست حسنه و صله رحم، بيست و چهار حسنه دارد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 4 ، ص 10
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
مَن مَشى اِلى ذى قَرابَةٍ بِنَفسِهِ وَ مالِهِ لِيَصِلَ رَحِمَهُ اَعطاهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ اَجرَ مِأَةِ شَهيدٍ؛
هر كس با جان و مال خود در راه صله رحم كوشش كند، خداوند عزّوجلّ پاداش يكصد شهيد به او مى دهد. من لايحضره الفقيه ج 4، ص 16
امام صادق عليه السلام :
صِلَةُ الرحمِ مِن اَفضَلِ شِيَمِ الكِرامِ؛
صله رحم، از بهترين خصلت هاى بزرگواران است. مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج15 ، ص251
امام صادق عليه السلام :
اِنَّ صِلَةَ الرحامِ لَمِن موجِباتِ السلامِ وَ اِنَّ اللّهَ سُبحانَهُ اَمَرَ بِاِكرامِها وَ اِنَّهُ تَعالى يَصِلُ مَن وَصَلَها وَ يَقطَعُ مَن قَطَعَها وَ يُكرِم مَن اَكرَمَها؛
به راستى كه صله رحم از واجبات اسلام است و خداى سبحان، امر فرموده كه آن را گرامى بدارند و خداوند متعال با هر كس كه صله رحم كند، رابطه برقرار مى كند و با هر كس كه قطع رحم كند، قطع رابطه مى كند و هر كس كه صله رحم را گرامى بدارد، گرامى اش مى دارد. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص405 و ص 406 ،ح9290
امام صادق عليه السلام :
حِراسَةُ النِّعَمِ فى صِلَةِ الرَّحِمِ؛
حفظ نعمت ها در صله رحم است. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 406 ،ح9303
امام صادق عليه السلام :
اِذا قَطَّعُوا الرحامَ جُعِلَتِ الموالُ فى أيدىِ الشرارِ ؛
هرگاه مردم قطع رحم كنند، ثروت ها در دست افراد شرور قرار مى گيرد. كافى(ط--الاسلامیه) ج 2، ص 348
امام صادق عليه السلام :
أفضَلُ ما يوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ كَفُّ الأذى عَنها؛
بهترين صله رحم، خوددارى از آزار و اذيت خويشاوندان است . قرب الاسناد(ط-حدیثه) ص355 - بحارالأنوار ج 71، ص 88
امام صادق عليه السلام :
صِلُوا أرحامَكُم و بِرّوا بِإخوانِكُم وَ لَو بِحُسنِ السَّلامِ وَ رَدِّ الجَوابِ ؛
صله رحم نماييد و به برادران (دينى) خود نيكى كنيد، هر چند با سلام كردن خوب و يا جواب سلام خوب باشد. كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 157
امام صادق عليه السلام :
صِلَةُ الرَّحِمِ تَعمُرُ الدِّيارَ وَ تَزيدُ فى الأعمارِ وَ اِن كانَ اَهلُها غَيرَ اَخيارٍ؛
تاریخ انتشار: 1395/02/06 || بازدیدها: 0
| |||||
| کپی رایت 1391 - کلیه حقوق محفوظ است. | ||||||