سلطان معرفت یاعلی ابن موسی الرضا(ع) :: خواص ویتامینها
Xگروه بین المللی HSE IRAN
گروه بین المللی ایمنی بهداشت

سلطان معرفت یاعلی ابن موسی الرضا(ع) :: خواص ویتامینها

خواص ویتامینها 1394/02/13

ویتامین D "
مطمئنا با نام ویتامین D آشنایی دارید و از بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان نیز مطالبی شنیده اید و یا شاید تاکنون کودکان یا افراد بزرگسالی را دیده اید که پاهای هلالی شکل دارند ، دلیل آن چیست؟ آیا هلالی شدن پای افراد به سمت خارج یا داخل یک مسئله ژنتیکی است یا یک کمبود تغذیه ای ؟ با توضیحاتی که در مورد ویتامین D داده خواهد شد این مساله روشن می شود.
ویتامین D را کالسفیرول گویند که از ویتامینهای محلول در چربی است و از راههای مختلفی به بدن می رسد. اصلی ترین راه تأمین ویتامین D برخورد نور ماوراء بنفش آفتاب و تغییرات پیش سازهای زیر پوستی است. این ویتامین از راه مواد غذایی حیوانی نیز تامین می شود ، در گیاهان نیز پیش سازهای تولید کننده ویتامین D موجود است .
پس می بینیم که این ویتامین مهم از راههای زیادی تامین می شود، قرار گرفتن در آفتاب مستقیم حتی به مدت ۱۰ دقیقه در روز، نیاز بدن ما را تامین می کند . این مساله برای کودکان و سالمندان که در منزل نگهداری می شوند و افراد شب کار بسیار اهمیت دارد .
جذب این ویتامین بوسیله چربی ها صورت می گیرد و در خون توسط عامل حمل کننده ویتامین D منتقل می شود ، از اینرو کسانیکه مبتلا به بیماریهای هضمی و جذبی چربی هستند باید به میزان دریافت ویتامین D و عوارض کمبود آن توجه بیشتری بنمایند.
عملکرد ویتامین D چیست؟
* نقش اصلی ویتامین D ، حفظ تعادل کلسیم و فسفر است .
* این ویتامین در تمایز سلولی تاثیر دارد.
رشد استخوانی ، استحکام استخوانها و دندانها ، سلامت استخوان در دوران کهنسالی و عدم ابتلا به استئوپروز یا پوکی استخوان همه به دلیل تاثیر ویتامین D در حفظ تعادل کلسیم و فسفر است. ویتامین D از یک سو موجب افزایش جذب کلسیم و فسفر از روده ها ، کاهش دفع از کلیه ها و کنترل متابولیسم در استخوان می شود و از سوی دیگر این ویتامین در رشد سلولهای استخوانی نیز مؤثر است . تاثیر آن در رشد سلولها ، به دلیل عمل آن در ترجمه ژنهای هسته سلول می باشد .
مطالبی که بیان شد میزان اهمیت و نحوه عملکرد ویتامین D را بیان می دارد. در مورد عوارض کمبود و میزان مورد نیاز بدن ، صحبت خواهیم کرد.
عوارض کمبود ویتامین D چیست؟
بیماری اصلی حاصل ویتامین D ، راشیتیسم یا نرمی استخوان است . این بیماری در اثر کمبود کلسیم و فسفر در زمان رشد استخوانها در کودکان است. این عوارض در استخوانهای اصلی و بلند رخ داده و فرد دچار درد و سستی عضلات می شود. به دلیل اینکه استخوانها دارای املاح کمتری هستند ، وزن را تحمل نمی کنند و انحنا می یابند. عوارض دیگر، تشکیل برجستگیهای دکمه مانند بر روی ستون فقرات ، جمجمه بزرگ و سینه برجسته می باشد ، مچ دست و پا پهن می شود که از علائم اولیه و قابل تشخیص توسط رادیوگرافی است . این بیماری در کشورهای فقیر ، چین ، نیجریه و بنگلادش شایع است در ایران نیز موارد آن کم نیست ولی در سالهای اخیر به دلیل افزایش آگاهی والدین کمتر دیده می شود .
در بزرگسالان کمبود ویتامین D عارضه استئومالاسی را در پی دارد . کاهش تراکم استخوانی موجب بروز دردهای شدید در قسمت کمر و پا می شود که بروز شکستگی سریع در استخوانهای دراز و ضعف عضلانی از عوارض آن است . دریافت ویتامین D به همراه کلسیم و فسفر، راه درمان این عارضه است .
استئوپروز یا پوکی استخوان یکی از بیماریهایی است که بسیاری از سالمندان خصوصا زنان بدان مبتلا می شوند در این بیماری استخوان از داخل تخلیه می شود و املاح استخوانی کاهش می یابد . عامل اصلی تاثیرگذار تغییرات هورمونی بدن است. در این بیماری میزان ویتامین D کاهش می یابد ولی درمان با ویتامین D تاثیر چندانی ندارد. تنها می توان توصیه کرد برای پیشگیری از ابتلا ، از دوران جوانی میزان کافی کلسیم و فسفر به همراه ویتامین D مصرف شود. میزان مورد نیاز ویتامین Dدر یک فرد بالغ ۱۰ میکروگرم است . میزان نیاز در کودکی خیلی بیشتر است و با افزایش سن در دوران پیری نیز نیاز فرد بالا می رود .
منابع غذایی ویتامین D بیشتر منابع حیوانی است
روغن کبد ماهی غنی ترین منبع آن است .
ویتامین D به میزانهای متفاوت در کره ، زرده تخم مرغ ، خامه و جگر موجود است .
برای تامین ویتامین D توصیه می شود از منابع غذایی دریایی مثل تن ماهی های مختلف حداقل دوبار در هفته مصرف شود .
ویتامین C"
کشف ویتامین C داستان جالبی دارد . در قرن ۱۹ ، دریانوردان انگلیسی برای رهایی از نوعی بیماری که در دریا به آن مبتلا می شدند و بعداً اسکروی * نام گرفت ، مقدار زیادی لیمو در کشتی خود حمل می کردند . برای همین به آنها" ملوان لیمویی" می گفتند. اسکروی بیماری مهلکی بود که کاشفان سرزمین های دور پس از مدت طولانی که بر روی آب سفر می کردند به آن مبتلا می شدند و بسیاری از آنها در اثر این بیماری می مردند. اسکروی کمبود طولانی مدت ویتامین C است.
این مطلب انگیزه ای شد برای جستجوی عامل درمان اسکروی در پرتقال ، که منجربه کشف ویتامینC در سال ۱۹۲۸ شد و اسید اسکوربیک ** نام گرفت. انسان و بعضی حیوانات فاقد آنزیم لازم برای تولید ویتامین C در بدن هستند از اینرو نیازمند دریافت آن از طریق غذا می باشند.
ویتامینC از نظر غذایی بسیار حساس است و به راحتی در اثر حرارت و تاثیر مواد قلیایی از دست می رود . حرارت پخت نیزموجب کاهش این ویتامین در سبزیجات می شود .
شما از ویتامین C زیاد شنیده اید و از تأثیر آن بر سرماخوردگی آگاهید ، دلیل این همه فوائد ویتامین C در بدن چیست؟ این ویتامین چه اعمال دیگری در بدن انجام می دهد؟
ویتامین C در واکنشهای شیمیایی بدن به عنوان یک حمل کننده الکترون عمل می کند ، این ویتامین مهمترین آنتی اکسیدان*** محلول در آب است . آنتی اکسیدان به موادی گفته می شود که با حرکت در خون ، مواد شیمیایی را که به بافتها لطمه می رسانند را خنثی می کنند. به این دلیل است که ویتامینC در جلوگیری از بروز یا بهبود بسیاری از بیماری های مزمن دوران کهنسالی مؤثر است .
این ویتامین نقش زیادی در بدن ایفا می کند که دانستن آن برای شما بی فایده نیست :
· ویتامین C ، در سلامت پوست و لایه های محافظتی بدن مؤثر است. پوست انسان را با طراوت نگاه می دارد و موجب جوانی پوست می شود ؛ به همین دلیل است که به مخلوط یک قاشق آب لیموی تازه و یک قاشق عسل در یک لیوان آب سرد که صبحگاه خورده شود، اکسیر جوانی گویند. ویتامینC موجب حفظ پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید می شود از اینرو کسانی که در معرض نور مستقیم خورشید هستند بهتر است برای حفاظت از پوستشان ویتامینC بیشتری مصرف کنند .
· با کمبود مصرف ویتامین Cپوست خشک می شود و در زیر آن ، خون مردگی هایی به صورت دانه دانه مشاهده می شود . لثه زخم شده و دهان خشک می شود ، در واقع یکی از بارزترین علائم کمبود ویتامین C این است که اگر بازو یا ران فرد را لمس کنید پوست او دانه دانه و بر جسته احساس می شود .
ویتامین C ، موجب افزایش ایمنی بدن در برابر بیماری ها می شود ، به فعالیت مناسب هورمونی بدن کمک می کند . یکی از نکاتی که در مورد این ویتامین قابل ذکر می باشد ، این است که طی تحقیقاتی که آخرین آنها در سال ۹۲ صورت گرفت مصرف ویتامین Cاز بروز سرماخوردگی جلوگیری نمی کند بلکه به تخفیف عوارض آن کمک می نماید از اینرو توصیه می شود درطول مدت سرماخوردگی ، مواد غنی ازویتامین C به وفور مصرف شود. از تأثیرات دیگر این ویتامین ، افزایش جذب آهن موجود در غذا است ؛ از اینرو توصیه می شود ، به عنوان پیش غذا سالادهای حاوی سبزیجات خورده شود تا ویتامین C موجود درآن جذب آهن غذا را افزایش دهد . کسانی که مبتلا به کم خونی هستند و رژیم غنی از آهن و اسید فولیک دارند، مصرف ویتامین C به استفاده بیشتر بدن آنها از آهن خورده شده کمک خواهد کرد .
عوارض کمبود ویتامین C ، زمانی ظاهر می شود که بیش از یکماه ویتامین بسیار کم دریافت شود ؛ دراین زمان بیماری اسکروی با عوارضی که گفته شد ظاهر شده و در اثر عدم درمان منجر به مرگ فرد می شود . کمبود این ویتامین حتی در نوزادان هم دیده می شود ، کودکانی که از شیر مادر تغذیه نمی کنند و این ویتامین را از منابع دیگر نیز دریافت نمی کنند ، لثه های زخمی و خون آلود دارند که علامت کمبود ویتامین است .
میزان ویتامین مورد نیاز بدن در یک فرد بالغ روزانهmg ۶۰۰ است که در بارداری و شیر دهی نیاز بدن به آن افزایش می یابد.
در صورتی که برای حفظ رنگ سبزی ها از بی کربنات سدیم استفاده شود vit C به میزان زیادی تخریب می شود .
منابع غذایی ویتامینC کدامها هستند
ویتامین C ، هم در بافتهای گیاهی و هم دربعضی محصولات حیوانی موجود است . غنی ترین منابعC ، میوه ها و سبزی ها هستند ، آب مرکبات نیز دارای میزان زیادی ویتامین C است.
ویتامین C به میزان توصیه شده و با حداقل ۱ لیوان آب خورده شود تا معده را آزار ندهد .
توت فرنگی ، کلم بروکلی ، گریپ فروت ، گوجه فرنگی ، انبه ، لیمو ، گل کلم ، سیب زمینی ، هندوانه ، اسفناج ، کلم ، نارنگی و دیگر میوه ها و سبزی ها ، منابع گیاهی دارای ویتامین C و جگر ، منبع حیوانی دارای ویتامین C است.
سیگاری ها و زنانی که از قرصهای جلوگیری از بارداری استفاده می کنند نیاز بهVitC بیشتری دارند.
افرادی که بیش از نیازشان vit C دریافت می کنند بدنشان به میزان زیاد vit C وابسته شده و با دریافت در حد استاندارد مبتلا به کمبود می شوند .
مصرف مکمل VitC نباید خود سرانه باشد خصوصاً در افرادی که مبتلا به دیابت هستند ، چرا که کلیه آنها سنگ ساز است ؛ همچنین افرادی که به آنها رژیم غذایی کم نمک توصیه شده با مشورت پزشکVit C تکمیلی دریافت کنند ، زنان باردار و شیرده نیز باید با توصیه پزشک VitC دریافت کنند.
نویسنده:امیرحسین اسماعیلی

نظرات

پست نظرات
نام:


ایمیل:


عنوان:


نام سایت:


نظرات:

كد: